1. Khử trùng (Disinfection)
Khử trùng là quá trình sử dụng các chất hóa học hoặc vật lý để tiêu diệt hoặc giảm thiểu vi sinh vật gây bệnh trên bề mặt vật dụng, thiết bị y tế. Khử trùng giúp loại bỏ hầu hết các vi khuẩn, virus, và nấm, nhưng không tiêu diệt hoàn toàn mọi dạng vi sinh vật (như bào tử vi khuẩn).
Chiến lược khử trùng:
- Sử dụng các chất khử trùng phù hợp: Các dung dịch khử trùng như cồn, chlorhexidine, hoặc các hợp chất amoni bậc 4 cần được lựa chọn và sử dụng đúng cách tùy theo bề mặt và mức độ nhiễm khuẩn. Cần tuân thủ đúng thời gian tiếp xúc của chất khử trùng để đạt hiệu quả tối ưu.
- Khử trùng các thiết bị y tế tái sử dụng: Các dụng cụ y tế như stethoscope, máy móc hỗ trợ cần được khử trùng sau mỗi lần sử dụng. Các thiết bị này có thể mang theo vi khuẩn nếu không được xử lý đúng cách.
- Khử trùng bề mặt trong bệnh viện: Các bề mặt trong các phòng bệnh, phòng mổ và hành lang bệnh viện phải được khử trùng thường xuyên, đặc biệt là những khu vực có nguy cơ cao như tay nắm cửa, bàn ghế, thiết bị hỗ trợ điều trị.
2. Vô trùng (Sterilization)
Vô trùng là quá trình tiêu diệt hoàn toàn mọi vi sinh vật, bao gồm cả bào tử, trên các dụng cụ y tế. Việc vô trùng là yêu cầu thiết yếu trong các thủ thuật xâm lấn (phẫu thuật, can thiệp y tế) để tránh nhiễm trùng bệnh viện.
Chiến lược vô trùng:
- Sử dụng phương pháp vô trùng phù hợp: Các phương pháp vô trùng bao gồm hấp khô (sử dụng nhiệt khô), hấp hơi nước (autoclaving), và sử dụng hóa chất (như ethylene oxide). Tùy vào loại dụng cụ, vật liệu, các phương pháp này sẽ được áp dụng sao cho phù hợp.
- Kiểm tra thiết bị vô trùng: Sau mỗi lần sử dụng, các thiết bị phải được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo chúng đã được vô trùng đúng cách. Các chỉ số và kiểm tra độ hiệu quả của máy móc cần được thực hiện định kỳ.
- Dụng cụ vô trùng dùng một lần: Những dụng cụ y tế như kim tiêm, bộ phẫu thuật, găng tay, khẩu trang, v.v. nên được sử dụng một lần và bỏ đi. Điều này giúp tránh nguy cơ nhiễm khuẩn chéo do tái sử dụng.
3. Kết hợp khử trùng và vô trùng trong quy trình điều trị
Một chiến lược toàn diện khử trùng và vô trùng đòi hỏi kết hợp các biện pháp này trong quy trình điều trị hàng ngày. Các biện pháp này cần được áp dụng không chỉ trong phòng mổ mà còn trong suốt quá trình chăm sóc bệnh nhân:
- Quy trình vô trùng trong phẫu thuật: Trước khi tiến hành phẫu thuật, tất cả dụng cụ phẫu thuật cần được vô trùng hoàn toàn, các nhân viên y tế cần tuân thủ quy trình vô trùng khi chạm vào các vết mổ.
- Khử trùng môi trường trong phòng bệnh: Sau mỗi ca bệnh hoặc phẫu thuật, các khu vực như phòng bệnh, phòng điều trị phải được khử trùng kỹ lưỡng để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn, virus.
- Thực hành vô trùng trong việc tiêm chích và đặt ống thông: Các quy trình tiêm chích, đặt catheter, hay các thủ thuật xâm lấn khác cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc vô trùng để tránh nhiễm trùng.
4. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Khử Trùng Và Vô Trùng
Công nghệ hiện đại, đặc biệt là các công nghệ tự động hóa và phân tích dữ liệu, có thể giúp cải thiện quy trình khử trùng và vô trùng trong bệnh viện.
- Hệ thống theo dõi thiết bị: Các hệ thống quản lý thiết bị y tế thông minh có thể giúp theo dõi lịch trình vô trùng, bảo đảm rằng tất cả các thiết bị đều được xử lý đúng quy trình.
- Máy móc khử trùng tự động: Sử dụng các máy móc khử trùng tự động như máy hấp tự động giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo chất lượng khử trùng.
Khử trùng và vô trùng là hai yếu tố cốt lõi trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại các bệnh viện. Để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và nhân viên y tế, việc áp dụng các chiến lược khử trùng và vô trùng hiệu quả là vô cùng quan trọng. Các phương pháp công nghệ, đào tạo nhân viên và giám sát liên tục đóng vai trò then chốt trong việc duy trì môi trường bệnh viện sạch sẽ và an toàn.
